Waarom is het weeë meeveren van de lijsttrekkers met de publieke schokgolf niet meteen als feit vastgesteld?

'D'r komt geen islamiet meer binnen', zei Fortuyn in februari in de Volkskrant. 'Dit is niet gewoon rechts, dit is extreemrechts', reageerde Rosenmöller dezelfde dag voor een opgetogen achterbanzaaltje. Melkert, De Graaf en Dijkstal vielen hem impliciet bij. Na de laffe aanslag wordt evenwel alom de loftrompet gestoken en maakt Braks als senaatsvoorzitter zelfs een vergelijking met Erasmus.

Waar zijn de feiten - ook al zijn we geschokt?

Waarom nergens de belachelijke brandstichting bij de Marokkaanse ambassade om 21.30 uur op de avond van de moord vermeld?

Waarom is het Bart Tromp die als enige op nota bene een meningenpagina op lelijke feiten over Fortuyn wijst? Waarom Harry Mens die onthult dat de professor zelf z'n lijstvulling ondermaats achtte? Een relevant feit van de eerste orde. Wat taaie verslaggevers enkele weken in Fortuyns' omgeving hadden dat natuurlijk boven water gehaald.

Waarom morele - en vaak nogal zwaar aangezette - journalistieke verontwaardiging in plaats van feiten over de man en zijn apostelen? Ik heb zelf eens mogen meemaken hoe een Parool-verslaggever me een interview kwam afnemen en van oudere collega's, die een hekel aan mij hadden ('journalist-stapt-over-naar-vijand-want-wordt-voorlichter-en-bezoedelt-heilig-vak'), het dringende verzoek had gekregen: 'je schrijft hem toch wel kapot, hè?'

Waarom zo weinig feitelijke informatie en zoveel kleuring en duiding en analyse en achtergrond en human interest en juicy stories en hoe het in godsnaam allemaal genoemd wordt? Juist als tegenwicht voor veel TV-pulp is dat ook voor de overleving van de krant aantrekkelijk.

Waarom brachten de day after alleen De Telegraaf en het Algemeen Dagblad het nieuws over de politiek-maatschappelijke achtergrond van de moordenaar? Wisten de andere kranten het niet? Waarom die twee dan wel? Was het politieke correctheid? Dat 'links' volkomen ten onrechte last zou krijgen van een koelbloedig fanaticus stond toen al vast. Maar ik wil als lezer de feiten kennen.

Niet de minste verslaggever van niet de minste redactie deed mij onlangs zijn beklag over de verkleutering van zijn krant. Relevante gegevens, feiten dus, die vijf jaar geleden nog werden afgedrukt, bleven nu liggen op de zeef. Geen ruimte voor. Teveel columns, informatie over lingerie, nieuws over een negentienjarig soapsterretje.

Maar de brede beweging onder en achter Pim Fortuyn - nee, erkende de hoofdredacteur, die hebben we even niet tijdig in beeld gekregen het afgelopen halfjaar.

Ton Elias