Als de jonge Wiegel, maar dan van de PvdA (Uit de Volkskrant 11 januari 2003, voorpagina)

DEN HAAG - Met dank aan Wouter Bos is een aangeslagen PvdA binnen een week teruggekeerd aan de frontlinie van de verkiezingen. Het geheim van Bos? 'De televisie heeft hij in zijn vingers en hij voelt feilloos aan wat het publiek wil horen.'.

Door: Raoul du Pré en Bert Wagendorp

Sparringpartner Wallage: het is zijn manier van politiek bedrijven

Zo ben je de grote held, zo een loser. Zo lijkt de situatie uitzichtloos en zo gloort het morgenrood: welkom in de wrede wereld der verkiezingspolls. Vorige week bad Wouter Bos nog om een zetelaantal beginnend met een 3 (30, 31?), nu zijn er al PvdA ers die voor 22 januari een heldere 4 op de muur zien staan. Maurice de Hond peilde de PvdA al op 41 zetels tegen het CDA 39. Wouter Bos, de tovenaarsleerling?

Nee, hij is geen Harry Potter, ook al lijkt Bos aan de wieg te staan van een magische wederopstanding. Maar wat maakt dat Bos erin lijkt te slagen veel weggelopen PvdA-stemmers terug te halen? Hoe heeft hij ervoor gezorgd dat een winning mood zich meester heeft gemaakt van een partij die na 15 mei 2002 nog met de staart tussen de benen afdroop?

Het was alsof Nederland de afgelopen week de geboorte zag van een nieuw politiek talent. Iedereen keek verbaasd naar de ontbolstering van Wouter Bos als stemmen magneet. Hoe kon dat zomaar? Persstrateeg en voormalig parlementair journalist Ton Elias: 'Het bevestigt dat het nog meer dan vroeger gaat om de persoon. Bij Bos waardeert het publiek zijn humor, de ontspannenheid. Hij is echt een handige donder. Tv is belangrijk en dat medium heeft hij in de vingers. Hij is heel handig met de camera.'

Dat bleek eigenlijk pas voor het eerst tijdens het RTL4-debat van vorige week vrijdag. Bos won, volgens vriend en vijand. Kay van de Linde, ex-campagnestrateeg van Pim Fortuyn, communicatiedeskundige en 'geen vriend van links': 'Bos was goed bij RTL, hoewel niet eens spetterend goed. En dan toch gelijk zeven zetels in de wacht slepen. Zo gemakkeljk gaat dat dus.'

Goed werk ook van Jacques Wallage, burgemeester van Groningen, prominent PvdA'er en in de aanloop naar de grote debatten sparringpartner van Wouter Bos. Volgens Wallage ligt de reden voor Bos' succes, méér nog dan in diens debattechniek, in zijn andere vorm van politiek bedrijven. De vorige verkiezingen hebben volgens Wallage duidelijk gemaakt dat het publiek behoefte heeft aan politici die onder de kaasstolp vandaan komen, die zich mentaal hebben losgemaakt van de Haagse mores. Laat Bos nou, volgens Wallage tenminste, zo'n on-Haagse politicus wezen.

Met alle positieve gevolgen van dien. Want de kiezer zit los, losser dan ooit, en voor je het weet, zweven er vijftien zetels naar de concurrentie. Of dwarrelen ze dus jouw kant op - Wouter Bos zag ook tot zijn verbazing hoe dat wonder zich in een week voltrok.

Wat wil je trouwens ook. Jacques Monasch, PvdA-campagnemanager bij de verkiezingen van mei 2002: 'Die foto's van Bos tijdens het lijsttrekkersdebat, donderdag in de kranten: ik had het idee dat ik naar de Nederlandse Kennedy zat te kijken.'

Elias op zijn beurt herkende in Bos contouren van de jonge Wiegel: 'Hij heeft ook dat goede gevoel voor wat het publiek wil horen.'

Van de Linde, met tien jaar ervaring met Amerikaanse campagnes: 'Ik geloof in de macht van televisie. Het gaat voornamelijk om de uitstraling. Het kernwoord is vertrouwen. Wie vertrouw je, als je hem op tv ziet? De rest is secundair.'

Bos, denkt Van de Linde, zou de verkiezingen wel eens kunnen gaan winnen. 'Bos', zegt Van de Linde, 'niet de PvdA.'